بسم الله الرحمن الرحیم

سوره بقره آیه 247                                                                                                          

        وَقَالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ اللّهَ قَدْ بَعَثَ لَکُمْ طَالُوتَ مَلِکاً قَالُوَاْ أَنَّى یَکُونُ لَهُ الْمُلْکُ عَلَیْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْکِ مِنْهُ وَلَمْ یُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَاهُ عَلَیْکُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللّهُ یُؤْتِی مُلْکَهُ مَن یَشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ (247)

 و پیامبرشان به آنها گفت‏: (خداوند [طالوت‏] را براى زمامدارى شما مبعوث [و انتخاب‏] کرده است‏.) گفتند: (چگونه او بر ما حکومت کند، با اینکه ما از او شایسته‏تریم‏، و او ثروت زیادى ندارد؟!) گفت‏: (خدا او را بر شما برگزیده‏، و او را در علم و [قدرت‏] جسم‏، وسعت بخشیده است‏. خداوند، ملکش را به هر کس بخواهد، مى‏بخشد؛ و احسان خداوند، وسیع است‏؛ و [از لیاقت افراد براى منصب‏ها] آگاه است‏.)  «247»

واژگان :

تعبیر : مطلبی را بیان کردن ، مقصود خود را گفتن ، معنی و تفسیر خواب را گفتن

تعریف : معرفی کردن ، شناساندن ، آگاهانیدن ، فهماندن ، حقیقت امری و یا مطلبی را برای کسی بیان کردن

در تفاوت بین تعابیر و تعاریف از علم باید گفت اگر از چیزی تعبیر می شود بیان ( مافی الضمیر ) است یعنی آنچه که در خود آن چیز نهفته است و اما تعریف ، آگاهی و علم است ازچیزی ، آنچه که از آیات بیان خواهیم کرد  همگی در تعریف علم است که اهم این تعریف در سوره بقره ایه 247 به زیبایی بیان شده است که قیاس پادشاهی را بر برتری مالی و شایستگی خویش برای حکومت بیان می کند و حضرت رسول به تکرار می فرمایند که او را خداوند برگزید و در دانش و توانایی فزونی بخشید به نکته ظریف و قابل فهم این آیه دقت کنیم (( او را خداوند بر گزید و در دانش و توانایی فزونی بخشید ))‏ این که علم پاک را به چه کسی بدهند حتما باید شایستگی آن در فرد ایجاد شده باشد تا خداوند این منت را بگذارد و عطا نماید ، اما لازمه این بخشش حتما در جسم سالم اتفاق می افتد دانش سالم در توانایی جسمی سالم است اگر چنین فردی با ویژگیهایی که نامبردیم پیدا شود آنگاه خداوند هستی را به او خواهد بخشید و این سیطره بر هستی چنانچه میدانیم در معصومین که صاحب زلال ترین علم خدا هستند تحقق می یابد .

اما باید بدانیم که عصمت هم امری است نسبی و هر که جانش و روانش پاک تر نصیبش از علم بیشتر خواهد بود پس برای رسیدن به علم پاک باید جان انسان به خدا شیفته تر باشد تا به سرچشمه زلال علم برسد اما نکته ای که باید توجه کرد (توانگری در جسم هم از طریق خود علم مقدور است) و این تعریف نیز خود شایسته و در خور و در شان علم است .

علم پاک ( روزی پاکیزه و مقام صدق را نیز برای ما به ارمغان خواهد آورد) و زیبایی همه این ارمغان ها در آن است که خود خداوند بین عالمان و دیگران حکم خواهد کرد و این حکم توسط قرآن انجام می پذیرد و تصور اینکه حتی در روز قیامت حضور خداوند در بین افراد توسط قرآن ممکن می شود  ، این ارزش را که در دنیا مستمسک قرار داده ایم و تا قیامت نیز با ما خواهد بود جان انسان را شیفته قرآن میگرداند و به وجد می آورد .

در روایات متعدد آمده است که اگر میخواهید ذهنی همواره فعال داشته باشید و با گذشت زمان و نشستن غبار پیری بر جانمان   ( پیر فکری ) به سراغمان نیاید باید قرائت قرآن کرد و با توجه به آیه فوق باید این توان همیشگی شود .

از مختصات دیگر علم پاک که طی آیه 54 سوره حج بیان شده خضوع و خشوع در دل می باشد که خداوند اهل ایمان را به راه راست هدایت می فرماید به وسیله این صفت ارزنده .

مشخصه دیگر علم پاک را باید در آیات 40 و 42 سوره نمل جستجو کرد که عبارتند از تسلیم و شکر در مقابل خداوند بیان نمود و انکار این علم فقط توسط ستمکاران و ظلم کننده گان انجام می پذیرد .

مشخصه بارز دیگر علم پاک در سوره لقمان آیه 34 بیان شده همانا آینده نگری عالمی است که علم را از خداوند ارث برده است و وارث خدا در روی زمین همانا مسلط بر آینده و گذشته خواهد بود که نمونه های آن را باید در داستان حضرت یوسف و یعقوب و یا کشتی نوح می توان یافت اگر طالب این آینده نگری هستیم باید خداگونه بدانیم و بیندیشیم .

و در سوره مجادله آیه 11 به صراحت می فرماید که درجه رفیع از آن عالمان است و حتی قیام و کسب دنیا نیز باید با اجازه باشد در مقابل خداوند علیم (( هر چه تهی تر خود را  بدانیم مقرب تریم )) و آنچه را که کسب میکنی از آن او ا   بدانی ( فکر کنیم که در قیامت نزد خداوند علیمی بر انگیخته می شویم که به همه چیز ما آگاه است آنگاه گناه از ما دور خواهد شد) ، آنگاه افتخار هستی را خداوند به عالم عطا می فرماید .

در سوره دخان آیه 32می فرماید که ما هر قومی را در دور و و زمان خویش بر عالمیان به علم و دانش بر گزیدیم ( منظور کتاب تورات هست ) حالا ببینید که کتاب هر پیامبری در دوران خود به تعریف آیه به(( علم)) یاد شد، روزی زیاد و  جای فراخ در زندگی باز هم از نعمتهای علم پاک است  بکوشیم تا وجودمان را نیز در فرصت باقیمانده از عمر سره و ناسره کرده و غربال بر اندیشه هایمان بز نیم تا جان خسته ازگناه مان را شسته تا بتوانیم از نعمتهای علم بر خوردار گردیم .